ترس نوجوانان از موقعیت ها و مکان های مختلف

وقتی نوجوانان یه سن بلوغ می رسند، تجربیات جدیدی را پشت سر می گذارند.این تجربیات می توانند مثبت و یا منفی باشند و تأثیرات مثبت و یا منفی بر آن ها بگذارند.سارا دختری است که در کلاس دوم دبیرستان تحصیل می کند،او علیرغم تمام مسائل و مشکلات دوران نوجوانی با مشکلاتی چون ترس از سوار شدن وسایل نقلیه روبه رو است.همچنین سارا می ترسد که در مکان های ناشناخته حاضر شود چون فکر می کند که کنترل اتفاقات از دست او خارج است و نمی تواند پیش بینی کند که چه رخ خواهد داد.

سریع ترین راه برای غلبه بر ترس های مکانی،رویارویی با تمامی موقعیت های ترس آور است نه کاهش حالات ترس!!!این نوع ترس فرد را به دیگران وابسته می کند و بعضی اوقات این وابستگی نه تنها به افراد، بلکه به قرص و چیزهایی دیگری می تواند باشد.نوجوانان با تجربه کردن این ترس ها،آزادی و استقلال خود را از دست می دهند.

ترس از مکان ها ی خاص

در ترس از مکان های مختلف که روانشناسان آن را ((آگورا فوبیا))می گویند،باعث می شود که نوجوان از موقعیت ها و مکان های خاصی بترسد و خود را از آن ها دور کند یا با وجود استرس ها و اضطرابات زیادی بودن در آن مکان ها را تحمل کند.این ترس ها فقط مربوط به مکان نیست بلکه می تواند مرتبط با جاهای عمومی، موقعیت ها و تراکم جمعیت هم باشد.

در این جا ممکن است نوجوان حالات خاصی را تجربه کند.این حالات می تواند:

_سرگیجه

_ترس از بی هوشی

_تپش شدید و غیرعادی قلب

_عرق کردن زیاد و غیرعادی

_از دست دادن کنترل روده و مثانه

وغیره….باشد.

مهمترین عامل به وجود آمدن این هراس ها می تواند دوری از مکان های امن و یا نبود یک راه فرار برای نوجوان باشد.فرد احساس می کند که دست ها و پاهایش توان تکان خوردن ندارد ودر تله ای خیالی گیرافتاده است و اضطراب و ترس از این موضوع را دارد که مورد تمسخر دیگران هم واقع شود.

نوجوان با تصور این که ممکن است کنترل خود را از دست بدهد،به هم می ریزد و دیوانه می شود.افراد مبتلا به این هراس ها می دانند که ترسشان ریشه ی منطقی ندارد اما نمی توانند با آن مقابله کنند.پس تصمیم می گیرند که از این موقعیت ها دوری کنند یا حداقل این مکان ها را در مواقع مناسبی ترک کنند.

چه زمان هایی این ترس ها اوج می گیرند؟

_وقتی نوجوان در شرایط نامطمعنی با افرادی ملاقات می کند.

_توقف در فضاهای تنگ،بسته و یا تاریک مثل آسانسور یا توالت و راهروهای زیرزمینی ،تونل ها،پاساژها و غیره….

_توقف در فضاهای باز با وجود افراد زیاد

_انواع فعالیت های خارج از منزل به ویژه سفرهای مختلف

_استفاده از وسایل نقلیه عمومی یا اتومبیل شخصی مخصوصا وقتی مسافت ها کوتاه نیستند.

اکثراوقات،غلبه بر اضطراب انتظار بسیار دشوار تر ازغلبه بر یک حادثه ی واقعی است که بعدا می تواند حتی به عنوان رویدادی خوشایند تجربه شود.با این وجود ،این تجریه باعث نمی شود که افراد مربوطه از موقعیت مشابه بعدی مجددأ مضطرب و نگران نشوند.آن ها معمولا با مشکلات خود سالیان سال درگیرند و حتی آن را پنهان می کنند.

فرار از این موقعیت ها به سرعت باعث کاهش علاءم هراس شده به صورتی که از آن به بعد و در اغلب موارد،فرد سریعأ فرار می کند حتی وقتی که خطری وجود ندارد.چطور می توان به نوجوانان کمک کرد تا به جای فرار ،به این هراس ها غلبه کنند و از درگیری و جنگ با آن ها راحت شوند؟

رویارویی با هراس و ترس

بهترین را برای پیروز شدن بر ترس مکانی روش((درمان مقابله ای)) است و مطمعنأ این کار در آغاز اصلا یک کار ساده و راحت نیست.در این روش درمان،فرد به صورت کاملا هدفمندی در مقابل تمام موقعیت های ایجاد کننده ی هراس ایستاده و البته با توجه به این اصل اساسی((غلبه بر ترس فقط از راه فراگیری شیوه تحمل پذیرش ترس می تواند تحقق یابد))

هیچ چیزی نمی تواند به اندازه ی یک موفقیت ایجاد انگیزه کند.از طریق این تجربه که حتی می توان شدید ترین ترس را تحمل کرد پس از مدت کوتاهی ترس کاهش می یابد .

رویارویی با ترس با دو روش:

۱٫مواجهه تدریجی با ترس

فرد مبتلا در این روش یاد می گیرد که در گامهای کوچک به تدریج بر وظایف دشوارتری غلبه کند و از توقعات بیش از حد جلوگیری کند.نوجوانان ترسو و مضطرب با این روش می توانند به خود و محیطی عاری از کمک دیگران،اعتماد کنند.

۲٫مواجهه سریع و متمرکز با ترس

فرد در روش((غرقه سازی))از ابتدا تسلیم ترس های بزرگ خودش می باشد و آمادگی دارد که دچار حمله های هراس شود.این شیوه زمانی توصیه می شود که فرد به نظر خودش انسان شجاعی است و در گذشته هیچ یک از موقعیت های ترس آور امروزی برایش نبوده است.

برای درمان این هراس توصیه می شود حتی از متخصین روانشناس و رواندمانگر کمک بخواهید .

مبتلایان به ترس های مکانی اغلب می ترسندکه هنگام راه رفتن بیفتند.آن ها موقع ایستادن،احساس سرگیجه و ناامنی می کنند و به نظرشان می رسد که زمین بالا و پایین می شود و به اندازی کافی مستحکم نیست.آن ها فکر می کنند ک بر روی پشم راه می روند و یا در هوا معلق اند،بدون آنکه زمین امن و مطمئنی زیرپایشان باشد.

خیلی از آن ها می ترسند که بعد از افتادن مجبور شوند بدون کمک روی زمین بمانند و نتوانند بلند شوند و نیازمند کمک دیگران باشند.اغلب آن ها خودشان را سر دوراهی می دانند که از یک طرف در زندگی به شدت به دیگران وابسته اند و از طرف دیگر هیچ چیز به اندازه این مسئله آن ها را به وحشت نمی اندازد.

توصیه می شود که:

• برای نوجوان مشخص کنید که زندگی بدون ترس وجود ندارد و فقط می توان با ترس های موجود به خوبی کنار آمد.
• یادآور شوید که نباید علیه ترس ها مبارزه کرد بلکه باید برای آزادی جنگید و این آزادی یعنی که فرد آنچه راکه می خواهد بتواند انجام دهد.
• توصیه کنید که از افکاری مثل(الان می خواد برام اتفاق بیوفته) یا (الان میوفتم و می میرم) واین گونه جملات بپرهیزند.
• فرد را تشویق کنید که آنقدر در موقعیت های اضطراب آور بماند تا علائم به خودی خود ضعیف شوند.
• تمرینات حرکتی خاص باعث کاهش و تسکین گرفتگی های عضلانی می شود.نوجوان باید در هنگام بازدم دست ها و پاهای خودش را محکم تکان دهد و باید در حالت ایستاده دست های خود را بالا نگه دارد و بدنش را خم کند طوری که با دست های کشیده زمین را لمس کند و در این حالت هوا از دهانش خارج شود.او هنگام راست کردن بدنش باید از راه بینی نفس بکشد.

امید است که با به کار بردن و تمرین این راه بردها،نوجوانان عزیز بتوانند بر مسائل خود چیره شوند.

درمانگران کلینیک مشاوره و خدمات روانشناختی مهر ایران در این مسیر در کنار شما هستند.