نگرانیهای غیرقابل کنترل

سلام من یکی از مشاوران کلینیک مشاوره مهر ایران  میخوام امروز راجب ترس باهاتون صحبت کنم.

ترسی که به همون اندازه که جدی میگیرید به همون اندازه هم ترس باهاتون شوخی میکنه. الان شاید با خودتون بگین یعنی چی که ترس با ما شوخی میکنه؟

منظورم اینه که ترس های ما اکثرا زاده ی ذهنمونن و اصلا وجود ندارند در حالیکه ممکنه ما چون تو ذهنمون اون ترسو داریم باعث بشیم چیزی که ازش می ترسیم سرمون بیاد. حتما این ضرب المثل شنیدید که میگه:« از هر چیزی که بترسی سرت میاد!»… و واقعا هم همینطوره میگید نه، برگردید به گذشته خودتون و به ترسهایی که داشتین ببنید

خودتون چقدر تو ترستون دخیل بودین؟

من میگم ترسیدن اشتباهه یا ترس اصلا وجود نداره و شماها ترسویید و باید نترس باشین من اصلا منظورم این نیست.

بلکه منظورم اینه اکثرا ترسهای ما فقط ترسند و قرار نیست اتفاق بیفتد بلکه ما باید ترسهامونو بپذیریم .

بزارید براتون یه مثال بزنم :

ترس شایان از همه چیز

شایان، نوجوان ۱۷ ساله است که از همان اوایل کودکی، ترسهای زیادی او را رنج می داد؛ ترسهایی که باعث تغییر راه زندگی اش می شد. مادر شایان هم از ترس های زیادی رنج می برد و پدرش به خاطر همین او راسزنش می کرد. مادر شایان این ترسهارا از طریق تربیت به پسرش منتقل کرده بود. اگر شایان کمی دیرتر از حدمعمول از مدرسه

برمیگشت مادرش بلافاصله به مدرسه زنگ می زد. وقتی با همکلاسی هایش در راه مدرسه بود، مادرش مرتب در

مورد خطرات احتمالی هشدار میداد و به او یاآوری مکرد که باید مراقب چه چیزهایی باشد. شایان در دوره کارآموزیش شب ها از خانه بیرون می رفت. مادرش هم تا شایان برنمی گشت به خانه، نمی توانست بخوابد. مادر شایان حتی از بیماریهای مختلف هم می ترسید. او اغلب از خودش می پرسید که پس از مرگش چه کسی از شایان و خواهر کوچکترش مراقبت خواهد کرد. شغل پدر شایان ایجاب می کرد که همیشه در سفرهای خارج از کشور باشد و این چیزی بود که همیشه مادر شایان را دچار ترس میکرد؛ ترس از اینکه همسرش در یکی از این سفرها زنده برنگرد.

مادران ترسو اغلب کودکان ترسو دارند

همیشه ترس جدایی از مادر در سنین پیش از دبستان، شایان را رنج میداد. ترسهای او اغلب به شکل معده درد بروز می کردند. او به خاطر طرز فکر بزدلانه اش در ورزش دست و پایش را گم می کرد. شب های قبل امتحان بد می خوابید و عصبی بود. شایان بعد از گذراندن دبیرستان می خواست برقکار شود ولی به توصیه مادرش به خاطر خطرات احتمالی در این کار در مکانیک شرکت کرد و قبول شد. شایان تلاش می کرد در دنیای حرفه ای و خشن مردان، مثل پسر بچه ها دیده نشود. اما با این وجود ترسهایش مرتبا بروز می کردند. او همیشه می ترسید اشتباهی بکند و به دلیل ترسها و نگرانیهایش، اغلب اوقات در کار کردن تمرکز نداشت. حتی تعریف و تمجیدهایی که از عملکرد خوبش در کار می شد هم نمی تواست این ترسها را برطرف کند. شایان بعد مدتی با دختری آشنا شد ولی بعد از مدتی او شایان را ترک کرد. چون شایان مرتبا درباره ی ناراحتیهای جسمانی اش، ترسها و نگرانی هایش صحبت می کرد و نمی توانست از زندگی بدون درد و ناراحتی لذت ببرد. در سال دوم دوره آموزش، قبل از امتحانات، معده دردهای شدیدی گرفت و دکترش پیشنهاد داد که به روانشناس مراجعه کند، چون مشکلات او بدون بستری شدن و مصرف دارو برای همیشه قابل حل اند.

مسئله این نیست که اصلا نباید ترسی وجود داشته باشد، بلکه بحث سر این است که اعتماد به نفس بیشتری را در خود ایجاد کنیم.

در چارچوب قوانین رواندرمانی لازم بود از یک سو خودآگاهی، اعتماد به نفس و اطمینان به آینده ای مثبت در فرد ایجاد شده و سپس تقویت گردد و از سوی دیگر فرد بیاموزد که نا امنی و ترس را بهتر تحمل کند.

زمان اوج ترسها و نگرانیها

زمانی که فشار روحی، ترس و اضطراب در خصوص رویدادها و مسائل روزمره در مدتی حدود ۶ ماه به حد افراط

برسد، صحبت از اختلال اضطراب فراگیر به میان می آید.

فراگیر به این معناست که ترس و اضطراب مفرط و غیر واقعی در جنبه ها و زوایای مختلف زندگی فرد تعمیم می یابد.

اگرچه افراد مبتلا، ترسها و نگرانیهای خود را بی پایه و اساس و ناراحت کننده می دانند، اما نمی توانند آنها را کنترل کنند.

نوعی از حالت ترس وجود دارد که درجه آن به طور مرتب در حال افزایش است و با وجود اینکه با بروز علائم جسمانی خاصی نیز همراه است، اما موجب بروز حمله هراس نمی شود. علائم حمله هراس:

۱)گرفتگی عضلات، دردهای حاد و مزمن

۲)ناآرامی و ناتوانی برای یافتن تمدد اعصاب

۳)احساس سرخوشی و سرحال بودن، عصبانیت و فشارهای روانی

۴)احساس توده ای در گلو و درد و ناراتی در هنگام قورت دادن

۵)بروز واکنش های افراطی در هنگام تعجب یا ترس جزئی

۶)مشکلاتی در تمرکز یافتن، احساس خالی بودن سر به دلیل ترس یا اضطراب

۷)تندخوئی و عصبانیت مداوم و پیوسته

۸)اختلال خواب به دلیل نگرانیها و دلواپسی های مداوم

بیشتر نگرانیهای افرد،در خصوص تندرستی خانواده، مشکلات تحصیلی یا کاری و وضعیت مالی می باشد.

تفاوت افراد سالم با افرادی که دچار ترسهای فراگیرند، مربوط به موضوعی نیست که آنها را نگران می کند، بلکه در آن است که افراد مبتلا، زمان بسیار زیادی را برای نگران نمودن خویش اختصاص می دهند.

ترسهای دائمی چگونه ایجاد می شوند؟

ترسها و نگرانیهای دائمی مولود کمبود اعتماد به نفس هستند و توانایی ندارند که نا امنی را تحمل کنند.

فرد می کوشد از طریق اضطراب و نگرانی و اندیشیدن مداوم به آنها،مشکلات و مسائل ترس آور را برطرف کند و از آنها روی برگرداند؛ البته با این روش به نتیجه رضایت بخشی دست نمی یابد.

فرد تصور می کند که با دلواپسی و نگران کردن خود می تواند از ابتلا به یک عذاب بزرگتر جلوگیری کند و با خود

می گوید: « من باید همیشه نگران و دلواپس باشم وگرنه اتفاق بدی می افتد.» افراد مبتلا، به همه بلاها و مصیبت های ممکن و احتمالی به صورت ذهنی می اندیشند؛ بدون اینکه راه حلی پیدا کنند و بدانند که چگونه می توان از این مصیبت های وحشتناک رهایی یافت.

روشهای کاهش ترس و اضطراب فراگیر

۱)ایجاد اعتماد به نفس بیشتر نسبت به خود و دیگران: این یک شرط اساسی برای غلبه بر یک اضطراب فراگیر است.

۲)تجزیه و تحلیل دقیق و تغییر الگوی فکری غلط:  این مسئله درباره دانش آموزان معمولا حول این پرسش ها می چرخد؛ «آیا به اندازه کافی یاد گرفته ام؟»، «اگر در امتحان قبول نشوم؟»، …

۳) گفت و گوی مثبت با خود: جملات منفی که فرد دائما در درون به خود خطاب می کند به طور هدفمند با جملات قابل قبول و مثبت جایگزین می شود.

این گفت و گوی درونی در جهت مساعدی تغییر می کند.

۴)رویارویی عاطفی عمیق با موضوع ترس: افراد ترسو، اغلب در مواقع بروز تحریکات عاطفی شدید، با تغییر جهت به سمت یک نگرانی دیگر، از فکر به ترس

در همان لحظه جلوگیری می کنند و از برخورد با آن طفره می روند.

۵)تکنیک های تمدد اعصاب برای کاهش فشار روانی: بسیاری از افرادی که گرفتار اضطراب فراگیرند، با رضایت به سمت استفاده از داروهای آرام بخش و وابستگی آور می روند؛ به خصوص برای اینکه بتوانند بهتر بخوابند. افراد باید بتوانند با روشهای متفاوتی به تمدد اعصاب برسند تا مجبور نشوند به طور مداوم دارو مصرف کنند. یک گرفتگی عضلات شدید، اغلب از طریق ورزش، ماساژ یا با تکنیک های مخصوص جسمانی به خوبی کاهش می یابد.

خستگی خفیف	بله	خیر
دستپاچگی ، عصبانیت و ترس شدید	بله	خیر
لرزش یا رعشه بدن	بله	خیر
نا آرامی و عدم استراحت	بله	خیر
داشتن مشکلات بزرگ در تمرکز	بله	خیر
تند خویی و جزیی	بله	خیر
تعریق شدید	بله	خیر
دست های سرد ومطلوب	بله	خیر
سرگیجه یا گیجی	بله	خیر
خشکی دهان	بله	خیر
حالت تهوع یا اسهال	بله	خیر
تکرار ادرار	بله	خیر
گر گرفتگی	بله	خیر
ترس از دست دادن کنترل	بله	خیر
ناراحتی و درد معده	بله	خیر
مشکلات مربوط به خواب	بله	خیر

« در صورتی که پاسخ سوالات از پنج مورد بیشتر مثبت بود ، احتمالا فرد دچار اضطراب فراگیر است»

طبق پرسشنامه ای که بالا براتون به رایگان به اشتراک  گذاشتم شما می تونید بفهمید که خودتون یا اطرافیانتون خصوصا نوجوانان دچار ترس یا اضطراب فراگیر هستند یا نه ؟ و اینم بدونید که مشاوران کلینیک مشاوره و خدمات روانشناختی مهر ایران  همیشه پاسخگوی شماست عزیزان هستند.