مراقبت در بزرگسالان
مراقبت دهان و دندان در سلامتی و شادابی انسان ها نقش به سزایی دارد و موجب آرامش و سلامت جسمی و روحی انسان می گردد . دهان رکن اول دستگاه گوارش انسان می باشد و مدخل ورود آن چیزی که برای انسان می تواند مفید یا مضر باشد . بهداشت خوب یعنی مراقبت دهان و دندان از طریق استفاده از مسواک و درست مسواک زدن و خمیر دندان مناسب و همچنین نخ دندان و گاهی دهانشویه
ارتباط سلامت دهان و دندان با سلامت جسم
مراقبت دهان و دندان نقش بسزای در سلامت دهان و دندان و در نتیجه سلامت جسم انسان دارد . همانطور که بدن ما در معرض بیماری ها و باکتری هاست دهان و دندان ما نیز از حمله انها در امان نخواهد ماند . مشابه بسیاری از اجزای بدن، دهان شما نیز محل فعالیت باکتریهایی است که اکثر آنها خطرناک هستند. بطور عادی سیستم دفاعی بدن و حفظ سلامت دهان با انجام فعالیت هایی همچون مسواک زدن و نخ دندان کشیدن روزانه میتواند باعث شود باکتریها تحت کنترل قرار گیرند. به هر حال، بدون حفظ سطح مناسب بهداشت دهان، باکتریها میتوانند به سطحی برسند که باعث ایجاد عفونت در دهان فرد شوند و عوارضی همچون پوسیدگی دندان و بیماریهای لثه و آفت دهان را به همراه داشته باشند.علاوه بر این، استفاده از برخی داروها همچون داروهای خلط آور، آنتی هیستامین، مسکنها و دیورتیک می تواند باعث کاهش ترشح بزاق شود. بزاق دهان در عمل باعث شستن باقیمانده مواد غذایی و نیز اسیدهای خنثی در دهان میشود که این اسیدها توسط باکتریها تولید میشوند. به این ترتیب بزاق میتواند دهان شما را از حمله میکروبی محافظت کرده یا از رشد زیاد باکتریهایی که میتوانند منجر به ابتلا به بیماری های دهان شوند، جلوگیری کند.
اصول مهم در مراقبت دهان و دندان
هشت گام برای حفظ سلامت دندان ها
علاوه بر استفاده صحیح از مسواک و نخ دندان، نکات دیگری هم وجود دارد که رعایت آنها موجب تضمین سلامت دندان ها در طول زندگی می شود. برخلاف برخی افراد که می پندارند پیر شدن باعث از دست رفتن دندان ها می شود، با رعایت توصیه های بهداشتی زیر می توانید سلامت دهان و دندان خود را تا سالیان سال حفظ کنید.
۱-آنچه را که برای سلامت دهان و دندان شما لازم است بدانید، فرابگیرید
سلامت دهان ودندان شما به فاکتورهای زیادی بستگی دارد. از نوع رژیم غذایی شما گرفته تا نوع و مقدار بزاقی ترشح شده در دهان شما، عادت ها، سلامت عمومی بدن شما و بهداشت روزمره دهان. تغییر در وضعیت سلامت عمومی بدن می تواند اثرات خود را در سلامت دهان شما هم نمایان سازد. مثلاً بیش از ۳۰۰ نوع داروی معمولی می توانند میزان ترشح بزاق شما را کاهش دهند و موجب خشکی دهان شوند. همچنین در صورت تداوم استفاده از این داروها بزاق شما غلیظ تر خواهد شد.
به طور مثال، وضعیت دهان و دندان خانمهای باردار دچار تغییراتی می شود، مثلا التهاب لثه ها که ژینژویت بارداری نامیده می شود.
همچنین بیماران مبتلا به تنگی نفس اغلب حتی در موقع خواب از طریق دهان تنفس می کنند که می تواند موجب خشکی دهان و افزایش تشکیل پلاک و ژینژیویت شود.
۲- مراقبتهای دهان و دندان روزانه را انجام دهید
با مشورت دندانپزشک خود مراقبتهای معمول و موثر دهان و دندان را براساس شرایطی که در آن قرار دارید انجام دهید. مثلاً اگر از داروهایی استفاده می کنید که دهان شما را خشک می کنند، ممکن است لازم باشد که هر روز فلوراید مصرف کنید. خانم های باردار، افرادی که تحت درمان هستند (مثل بیماران دیابتی و کسانی که درمان های ارتودنسی می شوند) ممکن است نیاز به مراقبتهای ویژه روزانه دهان و دندان داشته باشند.
۳– استفاده از فلوراید
نه فقط کودکان بلکه هر کسی می تواند ازفواید فلوراید بهره ببرد. فلوراید موجب استحکام دندان کودکان شده و از پوسیدگی دندان کودکان و بزرگسالان جلوگیری می کند. خمیردندان ها و دهان شویه ها منابع فلوراید خوبی هستند. دندانپزشک در صورت لزوم غلظت های بیشتر فلوراید را که در ژل های فلوراید و برخی از دهان شویه ها موجود است برای شما تجویز خواهد کرد.
۴- برای پاک کردن پلاک از مسواک و نخ دندان استفاده کنید.
هر فردی باید حداقل دو بار و ترجیحا سه بار یا بعد از هر وعده غذا مسواک بزند. علاوه بر این شما باید حداقل یک بار از نخ دندان استفاه نمایید. این فعالیتها موجب پاک شدن پلاک (که ترکیبی از توده باکتری هایی است که به طور دائم بر روی دندان تشکیل می شوند) می شود. اگر پلاک به طور روزانه پاک نشود می تواند قندهای موجود در مواد غذایی و آشامیدنیها را به اسید تبدیل نموده و موجب پوسیدگی دندانها شود. باکتری های پلاک می توانند موجب ژینژیویت یا بیماری های پیرادندانی هم بشوند. مسواک زدن و استفاده از نخ دندان به طور صحیح و کامل، پاک کردن تمام سطوح دندان و محل اتصال دندانها به لثه از اهمیت خاصی برخوردار است.
۵- میان وعده های مملو از مواد قندی ساده را محدود کرده و از رژیم غذایی متعادلی استفاده نمایید.
هر وقت چیزی می خورید، تکه های ریز غذا بر روی دندانها و اطراف آن قرار گرفته و منبع غذایی مناسبی برای باکتری ها فراهم می آورند. هر وقت چیزی می خورید باکتریهای موجود در پلاک، اسید تولید می کنند. هرقدر تعداد دفعات غذا خوردن شما بیشتر باشد، ذرات غذایی بیشتری در دهان شما باقیمانده و باکتریها مدت زمان بیشتری اسید لازم برای فرایند پوسیدگی را تولید می کنند. هر وقت شما مواد غذایی حاوی قند یا نشاسته (قندهای پیچیده) می خورید دندان های شما برای حداقل ۲۰ دقیقه در معرض اسیدهای باکتری ها قرار می گیرد. تولید مکرر این اسیدها موجب فرسایش سطح مینای دندان ها شده و موجب تشکیل حفره بر روی آن می شود. اگر مجبورید که میان وعده بخورید پس از خوردن آن دندانهای خود را بشویید یا آدامس بدون قند بجوید. تعادل رژیم غذایی نیز از اهمیت برخوردار است. کمبود مواد معدنی و ویتامین ها نیز می تواند سلامت دهان و دندان شما را همانند سلامت عمومی بدن تحت تاثیر قرار دهد.
۶- مصرف دخانیات را در هر شکل آن ترک کنید.
کشیدن سیگار یا استفاده از تنباکو خطر ابتلا به سرطان دهان، ژینژویت، بیماریهای پریودنتال و پوسیدگی دندانها را افزایش می دهد. استعمال دخانیات می تواند موجب بوی بد دهان و زرد شدن دندان ها هم بشود.
۷- به طور مرتب دهان خود را مورد معاینه قرار دهید.
اگر شما به طور مرتب دندانپزشک خود را ملاقات کنید در بهترین موقعیت برای مشاهده تغییرات دهان و دندان خود قرار خواهید داشت. دندانپزشک فقط چند بار در طول سال شما را می بیند، اما خود شما می توانید هر هفته وضعیت ظاهری دهان خود را بررسی کنید و تغییرات احتمالی را مشاهده کنید. این تغییرات می تواند شامل ورم کردن لثه ها، تراشه ای شدن دندان، تغییر رنگ دندان ها، زخم شدن یا التهاب لثه، گونه ها یا زبان باشد. بررسی منظم بخصوص برای افراد سیگاری که بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان هستند ضروری می باشد.
۸- به طور منظم جهت معاینه و کنترل دندان ها به مطب دندانپزشک مراجع کنید.
شما باید در مورد تعداد مراجعات منظم خود به دندانپزشک با او صحبت کنید. برخی افراد در مقایسه با بقیه به جلسات بیشتری نیاز دارند.