آیا تنبیه کردن نوجوانان کاری صحیح است؟
این خیلی طبیعی است که در دوران بلوغ نوجوانان ارتباط متقابل بین والدین و فرزندانشان بسیار کاهش یافته و کمتر از حد معقول آن شود زیرا یک سلسله تغییرات مربوط به رشد در این سن رخ می دهد که در پی آن نوجوانان بسیار تمایل پیدامی کنند تا از فعالیت های مربوط به خانواده دوری گزینند و بیشتر اوقات خود را با دوستان در خارج از خانه بگذرانند.در این سن کشمکش هایی بین این دو نسل اتفاق می افتد که امکان دارد رابطه به تنبیه نوجوانان از سوی والدین و تیرگی ارتباط بین آن ها منجر شود.
بسیاری از والدین اشتباهات نوجوانان و رفتارهای ناشایست آن ها را به طرز باورنکردنی ای مورد توجه قرار می دهند.این رفتار بیشتر در دوران بلوغ فرزندان ظاهر می شود که آنها دست به شکایت می زنند که هربار والدین با آنها صحبتی دارند یا در حال ایراد گرفتن هستند یا در حال نصیحت کردن.
هنگامی که ما دست به منفی بافی و بزرگ کردن ایرادات فرزندانمان می زنیم این شرایط را فراهم می آوریم که در آن تنها پاداش رفتار خوب آن ها این خواهد بود که تنبیه نشوند!!!!!
دیدن نقاط ضعف و تنبیه کردن فرزندان امری لازم و ضروریست اما نباید به گونه ای باشد که نقاط قوت و موفقیت های آن ها را از نظر ما و حتی خود آن ها پنهان کند.این که ما فقط ایرادات آن ها را ببینیم موجب پیدایش مشکلاتی می شود که رفتارهای خاص دوران بلوغ را تشدید می کند و بر شدت آن می افزاید.
نوجوانان در اثر رشد و بالندگی دیگر در برابر زور اثر پذیر نخواهند بود.
همه ی ما از سیر طبیعی بالندگی و رشد فرزندان خود اطلاع داریم و می دانیم که فرزندان ما همیشه کوچک و وابسته و مطیع باقی نمی مانند و به زودی بزرگ می شوند اما تقریبا از این واقعیت غافل هستیم که همراه با تغییرات آن ها و رشدی که دارند ماهم باید خودمان و رفتارمان نسبت به آن ها را تغییر دهیم و نباید با آن ها همانند همان پسر یا دختر کوچک سابق رفتار کنیم.
استفاده از ترس و یا تنبیه و مجبور کردن آن ها به انجام کاری روش خوبی برای کنترل رفتار نوجوانان نیست زیرا آنها به طور معمول ترسی از والدین خود ندارند و حتی با آن ها درگیر هم می شوند.فرزندان شما علاوه بر تجربه کردن رشد و بالندگی تغییرات شدید خلق و خو را تجربه می کنند.
چرا کله شقی فرزندان شما روز به روز بیشتر می شود؟
اینکه فرزندان ما در سنین بلوغ پرخاشگر شوند و دست به رفتارهای تکانشی بزنند امریست طبیعی و اجتناب ناپذیر اما در صورت عمده شدن نقاط ضعف فرزندتان این حالات روحی تشدید شده و آن ها را در موضع ضدیت و لجاجت قرار می دهد که در این حال آن ها با هرچیزی دست به مخالفت می زنند و موجب بروز مشکلاتی در بین اعضای خانواده می شوند.
چرا فاصله ی بین والدین و نوجوانان در دوران بلوغ بیشتر می شود؟
اینکه نوجوانان علاقه مندند که بیشتر وقت خود را درکنار همسالان خود بگذرانند امری طبیعی و حتی ضروریست لذا از والدین و خانواده اندکی فاصله می گیرند.حالا تصور کنید که اگر برخورد مناسبی با آنها صورت نگیرد حالات روحی آنها چقدر تشدید شده و فاصله شان با خانواده افزایش می یابد به طوری که کمتر با والدین خود حرف می زنند و بیشتر وقت خود را در اتاق و یا بیرون از خانه می گذرانند و حتی سعی می کنند که با والدین خود خیلی برخورد نداشته باشند.
اجتناب از برخورد و فرار از والدین در نوجوانان بیشتر می شود
کدام یک ازاطرافیان شما در جهت دور ماندن از شرایط ایجاد کننده ی پیامدهای منفی نیستند؟اگر در کارهایتان شکست بخورید و یا هر بار بعد از پختن غذایی انتقاد دریافت کنید ممکن است از انجام آن کارها و یا حتی از پختن غذا هم اجتناب کنید و دیگر نخواهید دست به انجام کاری بزنید.
نوجوانان هم مانند ما چنین حالاتی را تجربه می کنند و هنگامی که با تنبیه و مجازات مواجه می شوند از رفتاری که موجب تنبیه آن ها شده است دوری می کنند.اگر برای تقویت فرزندتان در انجام کارها و تکالیف روزمره ای که به او واگذار می کنید بر سر او داد بزنید و داعما بر او خورده بگیرید شما فقط آن ها را دلزده و بی انگیزه خواهید کرد.
رفتارها و کارهایی همانند فرار از خانه و یا دروغگویی و یا فرار از حقیقت رفتارهایی بسیار شایع هستند که اغلب در نوجوانان مشاهده می شوند.این اتفاقات در اثر برخوردهای نامناسب والدین رخ می دهد پس این واکنش ها امری بسیار طبیعی خواهند بود و تنبیه و مجازات نه تنها موثر نبوده بلکه وضعبت را وخیم تر خواهد نمود و در بسیاری از مواقع باعث بروز رفتارهای غیرقانونی و حتی مجرمانه از سوی نوجوانان خواهد شد.
استفاده از مجازات و تنبیه و ترساندن فرزندان فقط وقتی که آنها در دوران کودک به سر می برند موثر است ولی هنگامی که همین کودکان به سنین بلوغ می رسند کارایی این روش ها از بین می رود زیرا شخصیت فرزند دلبند شما نیز تغییر کرده است و شما باید این واقعیت را بپذیرید.
عکس العمل نوجوانان در برابر مجازات و تنبیه
شاید والدینی که فرزندان نوجوان دارند به کرات این واقعیت را تجربه کرده باشند که وقتی آن ها بر سر فرزندانشان داد می زنند فرزندان هم بر سر آن ها داد می زنند و همان رفتاری که والدین با آن ها دارند را به آن ها نشان می دهند.باید بدانید که نوجوانان بزرگسالانی کوچکند و رفتار آن ها آینه ای در مقابل رفتار شما و انعکاس برخورد شما در برابر آن هاست.
گاهی اوقات نوجوان شما رفتاری خاص از خودش بروز می دهد تا توجه دیگران را به خود جلب کند و این پدیده ممکن است حتی به صورت کاملا ناخودآگاه رخ بدهد اما برای برانگیختن رفتارهایی خاص از سمت و سوی شما باشد.در برخورد با چنین مواردی باید فقط آن ها را نادیده گرفته و از کنار آن رفتارها به سادگی بگذرید.
تنبیه کردن وسیله ای است که برای تغییر و اصلاح رفتارها مورد استفاده قرار می گیرد اما بدرمورد این موضوع و پیامدهای آن باید به چه نکاتی توجه کرد؟
استفاده از روش هایی همچون روش جایزه و تماسح با نوجوان موجب آن می شوند که مجازات کردن آن ها نتیجه ای مطلوب تر داشته باشد و شما پاسخ بهتری از این کار بگیرید.هرچه جایزه و تسامح بیشتر باشد محروم شدن آن ها از طریق تنبیه شدن هم موثرتر خواهد بود.
نوجوانان شما باید بدانند که چرا و تا چه مدتی تنبیه خواهند شد و چگونه می توانند از آن رها شوند.به عنوان مثال شما ممکن است فرزند خود را از صحبت کردن با تلفن به مدت یک هفته منع کنید ویا به او بگویید که تا دو روز حق استفاده از تلویزیون را نداری اما اگر تکالیفت را بدون هیچ دردسری تمام کردی می توانی بعد از شام یک ساعتی از تلویزیون استفاده کنی.
بیشتر والدین این نکته را رعایت می کنند که اول از تذکر شروع کنند اما لحن آن ها همراه با غر زدن و اخطار استوتذکر و اخطار اگر به آرامی باشد می تواند به حل مشکلات شما کمک شایانی کند.مجازات هم باید محدود به یک رفتار خاص باشد.مثلا محروم کردن فرزندتان در استفاده از موتور سیکلت باید واکنش یک رفتار خاص باشد و در هر موردی تکرار نشود زیرا او به استفاده نکردن از موتور عادت کرده و حالت تنبیهی این اقدام از بین خواهد رفت.
هیچ گاه مجازات را به تاخیر نیندازید
همانگونه که درمانگران مرکز مهرایران اذعان می دارند موثر بودن استفاده از تنبیه به این بستگی دارد که زمان انجام آن چقدر ازارتکاب رفتار ناشایست فاصله داشته باشد.شدت و طول دوره ی مجازات نسبت به سرعت انجام مجازات از اهمیت کمتری برخوردار است.شما باید به این نکته توجه داشته باشید که کارایی یک مجازات به شدت و طولانی بودن آن بستگی ندارد.
کارایی استفاده ی نامرتب از مجازات های شدید و طولانی بسیار کمتر از مجازات های کوچک و فوری است.طول دوره ی تنبیه به این بستگی دارد که یک رفتار ناشایست چه موقع تعدیل شده و یا چه زمانی فرزند شما به آن تنبیه خاص اهمیت نمی دهد.برای اطلاعات بیشتر درباره ی این موارد می توانید به درمانگران ما در مرکز مشاوره و روانشناسی مهرایران مراجعه نمایید.