چگونه می توانیم مصاحبه ی شغلی خوبی داشته باشیم؟
بسیاری از افراد قبل از هرگونه مصاحبه ای دچار حالاتی از دلشوره و عصبیانیت می شوند.قبل از مصاحبه ی استخدامی،یا مصاحبه برای وارد دانشگاه شدن،عصبی شدن کمی طبیعی است چون شما در وضعیتی قرار می گیرید که نقطه ضعف های شما را زیر سوال می برد.این احساس به شما نشان می دهد که شما از افرادی که قرار با آن ها رقابت کنید ضعیف تر هستید،حتی ممکن است وقتی مصاحبه کننده از شما در مورد توانایی ها و مهارت هایتان بپرسد شما عصبی و دستپاچه شوید.
در این جا قصد داریم تا با شما درمورد چگونگی یک مصاحبه ی خوب صحبت کنیم چون بسیاری از افراد در برهه ای از زندگیشان درگیر انتخاب شغل مناسب و دلخواه و استرس های مصاحبه بوده اند.این موضوع به شدت مهم و فراگیر است.علاوه برآن می خواهیم شما با اعتماد به نفسی بالا در جلسه ی مصاحبه،به حرف های مصاحبه کننده گوش دهید و از خودتان بپرسید که آیا آن شغل مناسب شماست؟آیا تحت تأثیر حرف های مصاحبه کننده قرار گرفته اید؟
اگر شما با مصاحبه کننده ای صحبت کنید و او با لحن سردی شما را نگاه کند و بگوید بعدأ خبر مصاحبه را به شما می دهد شما چه فکری در مور دآن می کنید؟
_حتما خوشش نیامده
_حتما با فرد دیگری مصاحبه کرده و من دیگر شانسی ندارم چون او از من بهتر بوده
_من از این بازی ها خوشم نمی آید
_عجب آدم بی شخصیتی است که آدم را منتظر می گذارد!!!
همین سوال را اگر از افراد با دید مثبت تر بپرسیم امکان دارد جواب دهند:
_باید سعی کنم عصبانیتم را کم تر نشان دهم.
_امیدوارم از من خوشش بیاید.
_من به بهترین نحو خودم را معرفی کردم.
در این زمینه، واکنش ها متفاوتند.وقتی مثبت تر فکر می کنید،هنوز هم تا حدودی اضطراب داشتن طبیعی است و شما مجبور نیستید که همیشه و در همه حال احساسات خودتان را کنترل کنید.تنها کاری که باید بکنید این است که واقع بینانه تر و مثبت تر به موضوع فکر کنید.آدمها ذهن متفاوتی نسبت به بقیه موجودات دارند.اگر مرتب به خطر و مصیبت فکر کنید،هراسان می شوید اما اگر به نتیجه مثبت فکر کنید به احتمال زیاد احساس بهتری پیدا می کنید.
اصل اول: دوستانه رفتار کنید.
وقتی که می خواهید با مصاحبه کننده صحبت کنید،به احتمال زیاد خودتان را زیرذره بین او احساس می کنید.حتما می خواهید به بهترین نحو خودتان را نشان بدهید تا او را تحت تأثیر قرار دهید.سعی کنید به جای اینکه او را تحت تأثیر قرار دهید بشناسیدش.هیچ قانونی وجود ندارد که بگوید شما باید بنشینید و دربست در اختیار مصاحبه کننده باشید.بدانید که شما هم باید از جایی که می خواهید در آن مشغول به کار شوید اطلاعاتی داشته باشید پس شما هم از او سوالات خودتان را بپرسید.
با طرح این سوالات فضای دوستانه ای آغاز می شود و شما در جو راحت تری قرار می گیرید.امکان دارد که مصاحبه کننده تا اندازه ای عصبی و بداخلاق به نظر بیاید،اغلب افراد دوست دارند مورد توجه قرار بگیرند پس اگر شما به ان ها علاقه و احترام و صمیمیت خود را نشان بدهید،درباره ی شما احساس بهتری پیدا می کنند.
سعی کنید اخلاق خوش و برخورد دوستانه ای داشته باشید چون این موضوع بسیار مهم است.اگر بتوانید برخورد دوستانه ای داشته باشید،داوطلب بسیار جذاب تری به نظر خواهید رسید.وقتی زیاد در قید و بند تأثیر گذاشت روی دیگران نباشید،به راحتی روی آن ها تأثیر می گذارید.
اصل دوم: شرایطی را فراهم سازید تا آن ها خودشان را به شما بفروشند.
برای نشان دادن خودتان در جلسات مصاحبه تلاش بیش از حد نکنید،کاری کنید تا آن ها خودشان را به شما بفروشند.بسیار موثر است که این روش را به کار ببرید.مثلا مصاحبه کننده به شما می گوید: داوطلبان خوب زیادی برای این کار داریم،چرا باید شما را استخدام کنم؟؟
به جای آن که حالت تدافعی بگیرید و فهرستی از توانایی های خودتان ارائه دهید،بگویید: شما موسسه ی بسیار معتبری هستید،به همین دلیل افراد برجسته ای داوطلب این کارند.ممکن است بفرمایید شما در جستجوی چه کارمندی هستید؟بعد هم من مطالبی در مورد خودم عرض می کنم.شاید مناسب این شغل تشخیص داده شوم.
پس از آنکه از کیفیت کارمند موردنظر موسسه باخبر شدید،می توانید مطابق سلیقه ظاهر شوید.با این طرز برخورد شرایطی را فراهم کرده اید تا آن ها خودشان را به شما بفروشند.در مورد شغل مورد نظر سوالات مشخص تری بپرسید و کنجکاوی نشان دهید.مثلا با چه کسانی کار خواهم کرد؟آیا روحیه افراد بالاست؟ محیط کاری و فضای آنجا چگونه است؟
اصل سوم: صادق باشید،اما از خود چهره ی مثبتی به نمایش بگذارید.
فکر کنید که به هر دلیلی از امتیازات شما در مقابل مصاحبه کننده کاسته شود.شاید قبلا کار نکرده باشید و یا با سرپرست قبلی سازگار نبوده اید و هنگام مصاحبه در مورد این موضوع از شما سوالاتی کنند،خیلی ساده است فقط کافیست راستش را بگویید.مثلا امکان دارد به هر دلیلی یک سال بین سال های تحصیلیتان وقفه افتاده باشد ،در جواب بگویید:یک سال ترک تحصیل کردم تا به هدف زندگی خودم فکر کنم.بگویید که اتفاقا تجربه ی ارزشمندی بوده است و در این مدت توانسته اید اولویت هایتان را مشخص کنید.این حرف صادقانه و در عین حال مثبت است.اغلب مصاحبه کننده ها به راحتی تحت تأثیر صداقت قرار می گیرند.
یا فردی به راحتی می گوید: در واقع این نخستین شغلی است که داوطلب آن هستم،من سه فرزند بزرگ کرده ام وکالج را به پایان رسانده ام،تجربه ی حرفه ای زیادی ندارم اما در زمینه ی تجربیات انسانی و مداومت و پشتکار گفتنی ها دارم.
این جواب بسیار صادقانه و مثبت است.اگر در زمینه ی کار مهارت هایی دارید،در این صورت با مصاحبه کننده در میان بگذارید و اگر ندارید می توانید از او بخواهید که شما را برای شغل دیگری در آینده در نظر بگیرد.
اصل چهارم: در برخورد با کمبودهای خودتان حالت تدافعی نگیرید.
شاید شما هم مثل بقیه افرادیکه به مصاحبه ی کاری می روند،نگران این باشید که افراد از شما ایراد بگیرند،مثلا مصاحبه کننده می گوید: از قرار،به خاطر اجرا نکردن یکی از قوانین شرکت،شما را کنار گذاشته اند.آیا این حقیقت دارد که به خاطر رعایت نکردن دستورهای سرپرست قبلی خود شما را اخراج کرده اند؟
خیلی از افراد با شنیدن این حرف ها حالت تدافعی به خودشان می گیرند،اما این موضع گیری کار شما را فقط خراب تر می کند.در این جور مواقع می توانید بگویید: دقیقا همینطور است که می گویید.تجربه ی کافی نداشتم و بیش از اندازه کم انعطاف بودم.متأسفانه به جای اینکه سعی کنم خواسته های او را بفهمم در جهت مخالف با او حرف زدم.می توانستم برخورد بهتری داشته باشم.از این تجربه درس های زیادی یاد گرفته ام.فهمیدم که نباید از همه افراد انتظار داشت که خوشایند ما باشند.
مزیت این نوع جواب این است که شما خودتان را یک آدم منطقی و روشن معرفی کرده اید.فراموش نکنید که به هیچ وجه نمی توانید اتفاقات افتاده را محو کنید.اما اگر مسئولیت اتفاقات را بپذیرید احتمالا مصاحبه کننده را به تحسین شجاعت خودتان وادار می کنید و شاید به این نتیجه برسد که شما دقیقا همان کسی هستید.
اصل پنجم: اگر جواب را نمی دانید سوال را تفسیر کنید.
بسیاری از افراد در جریان مصاحبه گیج می شوند و هرچه به ذهنشان فشار می آورند جوابی پیدا نمی کنند.پیش از آن که حرفی در جواب بگویید سوال را تفسیر کنید.مثلا مصاحبه کننده از شما در مورد نقاط ضعف و قوتتان می پرسد.شما بگویید: خب شما می خواهید که من در مورد نقاط ضعف و قوت خودم حرف بزنم اینطور نیست؟
وقتی سوالی را توضیح دهید و آنرا تفسیر کنید،لحظاتی را برای تمرکز به خودتان اختصاص داده اید.در این شرایط می توانید جواب های پرمعناتری پیدا کنید.توجه داشته باشید که مجبور نیستید به همه ی سوالات پاسخ دهید.البته این حق مصاحبه کننده است که سوالات موردنظرش را بپرسد اما در مقابل قانونی وجود ندارد که مصاحبه شونده باید به همه ی سوالات پاسخ دهد.
هنگام مصاحبه ممکن است بعضی ها شما را قبول کنند و بعضی ها خیر.گاهی در مصاحبه خوب ظاهر می شوید و گاهی هم چنگی به دل نمی زنید.اما با رعایت چند نکته می توانید شکست را به موفقیت تبدیل کنید.خودتان را به خاطر قبول نشدن در مصاحبه سرزنش نکنید.ممکن است خیال کنید از این تجربه درس گرفته اید و این بهتر است تحقیر کردن خودتان است.
گناه موفق نشدن را به گردن خودتان نیندازید.به گفته ی درمانگران مرکز مشاوره و خدمات روانشناختی مهرایران موفق نشدن در مصاحبه ی استخدامی را می توان فرصت مناسبی تلقی کرد .وقتی که در مصاحبه ای قبول نمی شوید نه ناراحت شوید و نه حالت تدافعی بگیرید.اغلب افراد موفق به این نتیجه رسیده اند که این موفق نشدن ها اغلب پیش درآمد موفقیت های بعدی است.خراب کردن پل های پشت سرتان کار درستی نیست و یک بار موفق نشدن را نباید پایان کار تلقی کرد.