مهارت های لازم در اختلافات زناشویی
وقتی اطرافیان ما کاری انجام می دهند که مورد پسند ما نیست ما دچار تعارض و اختلاف می شویم اما ما می توانیم با افزایش انعطاف پذیری و توسعه ی انتخاب های خود ،اثربخشی را در روابط بین فردیمان بیشتر کنیم.درست است که مشکلات و اختلافات باعث برهم زدن نظم زندگی می شوند،اما باید بدانیم که این اختلافات همیشه در زندگی ما هستند و روی روابطمان تاثیرگذارند.
سبک های دلبستگی و عشق ورزیدن
اگر بخواهیم روابط را از نزدیک بررسی کنیم شناختن تفاوت سبک های عشق ورزیدن افراد به یکدیگر می تواند در این بررسی موثر باشد.شناخت این سبک ها به ما کمک می کند تا بفهمیم که افراد در رابطه ی خود دنبال چه چیزی هستند و چه هدفی را دنبال می کنند.
ترکیب عناصر(تعهد،صمیمیت و میل)به شکل گیری سبک های متفاوتی از عشق منجر می شود که می خواهیم آن ها را توضیح دهیم:
_علاقه مند شدن:صمیمیت در آن مهم است اما تعهد و میل وجود ندارد.
_دل باختن:همان عشق در یک نگاه معروف است که در آن عنصر میل وجود دارد اما آن قدر این رابطه عمیق نیست که در آن تعهد و صمیمیت باشد.
_عشق خالی:تعهد بدون صمیمیت و میل.
_عشق رمانتیک:ترکیبی از میل و صمیمیت اما تعهد در آن به چشم نمی خورد.
_عشق ابلهانه:عشقی هالیوودی است که زن و مرد دیوانه وار عاشق همند و بدون شناخت واقعی از هم ازدواج می کنند.
عشق رفاقتی:صمیمیت و محبت توام با تعهد ولی بدون میل است.این عشق بیشتر شبیه یک دوستی طولانی مدت است.
_عشق کامل:این رابطه ی ایده آل شامل هرسه عنصر تعهد ، صمیمیت و میل است.
در هر رابطه ای فراز و نشیب وجود دارد اما ما باید بدانیم که در یک رابطه ی طولانی مدت ،همه مان معیارهایی داریم که تعیین می کنند چه چیزهایی قبول و چه چیزهایی غیرقابل قبول است.وقتی خودتان را در رابطه ای می بینید که رضایت بخش نیست دست به کار شوید و اقدامی بکنید.یک راه حل این است که با شریکتان نقص های رابطه را پیدا و آن ها را برطرف کنید و راه حل دیگر این است که به رابطه پایان دهید.
مهارت مقابله ای یک: هدف خود را از برقراری روابط صمیمانه مشخص کنید.
رضایت از روابط نزدیک را می توان از طریق ارزیابی رابطه فهمید. یکی از روش های ارزیابی رابطه که درمانگران مرکز مشاوره و خدمات روانشناختی مهر ایران به شما زوجین توصیه می کنند این است که به سوالات زیر پاسخ دهید و جواب ها را از ۱(اصلا) تا ۵(بسیار زیاد) درجه بندی کنید:
۱٫همسرتان تا چه نیازهایتان را تأمین می کند؟
۲٫به طورکلی چقدر از روابط خود با شریک زندگیتان راضی هستید؟
۳٫در مقایسه با اکثریت افراد رابطه ی شما چقدر خوب است؟
۴٫چقدر دلتان می خواست که این رابطه را نداشتید؟
۵٫رابطه تان تا چه حد انتظارات اولیه شما را فراهم می کند؟
۶٫چقدر همسرتان را دوست دارید؟
۷٫چقدر در رابطه ی خود مشکل دارید؟
اگر به عبارات ۱ و ۲و ۳و۵و۶ نمرات بالا و به ۴و ۷ نمره پایین می دهید از روابطتان راضی هستید.نمره ی ۴ و۵ نشانه ی رضایت نسبتا بالا از رابطه و نمره ی متوسط یا پایین ۳ نشان دهنده ی رضایت نسبتا پایین از رابطه است.
مهارت مقابله ای ۲: میزان رضایت خود را از رابطه تان ارزیابی کنید.
وقتی در روابط خودتان با طرف مقابل دچار مشکلاتی می شوید باید به طور فعالانه مسئولیت پیدا کردن راه حل آن را به عهده بگیرید.افراد معمولا برای کنار آمدن با مشکلات زناشویی یکی از این چهار راهبرد را به کار می برند:مذاکره،مقایسه های خوش بینانه،نادیده گرفتن،کناره گیری
مذاکره:با هم نشستن و صحبت کردن درباره ی مشکلات و رسیدن به توافقی منصفانه
مقایسه های خوش بینانه:قدر روابط زناشویی را در مقایسه با دیگران دانستن و کوچک شمردن میزان ناراحت کننده بودن مسائل
نادیده گرفتن:بی اهمیت دانستن اختلاف در رابطه ی زناشویی و دست کم گرفتن مشکلات ناشی از آن
کناره گیری:نارضایتی را در خود نگه داشتن و مشکلات خود را مستقیما با همسر خود در میان نگذاشتن
مذاکره و مقایسه ی خوش بینانه در حل اختلاف های زناشویی مفید هستند.این مهارت های به شکیبایی و همکاری هردو طرف نیاز دارند ونوعی ارزیابی هستند که به شما کمک می کنند تا دیدگاه بهتری نسبت به رابطه ی خود با افراد نزدیک به دست آورید.
مهارت مقابله ای ۳: به طور فعالانه مسئولیت حل تعارض در روابط نزدیک خود را قبول کنید.
زمانی که در رابطه ی نزدیک تعارض و اختلاف به وجود می آید به این دلیل است که یک نفر کاری اشتباه انحام داده و یا کار مثبتی را نادیده گرفته است.واکنشی که شما به این قضیه می دهید تحت تأثیر انتظاراتی است که از طرف مقابلتان دارید.باورهایی وجود دارند گه خصومت و طرد شدن نتیجه آن هاست پس انتظارات واقع بینانه تر به روابط زناشویی رضایت بخش تری می انجامند.این باورهای مثبت به این صورتند:
_همیشه در روابط اختلاف پیش می آید.
_همسرم نمی تواند ذهن مرا بخواند.
_اگر با همسرم گفتگو کنم می توانم تغییراتی به وجود آورم.
_رابطه ی جنسی موضوعی است که هردو طرف در روابط زناشویی باید برای بهتر شدن آن تلاش کنند.
_افراد در یک رابطه نیازهای یکسان ندارند.
موضوعی که با انتظارات واقع بینانه ارتباط نزدیکی دارد این است که افرادی که باهم رابطه ی نزدیکی دارند چطور رفتارهای خوب و بد هم را برای خود تعریف می کنند؟وقتی زن و مرد به هم اعتماد متقابل داشته باشند،در قضاوت به هم عادلانه تر رفتار می کنند و بیشتر احتمال دارد که از افکارمنفی دوری کنند.زوج هایی که از روابط زناشویی خود ناراضی اند مهم تزین رفتارهای نامطلوب طرف مقابلشان را در این موارد نام می برند:انتقادگری،سرد بودن،کمک نکردن در کارهای خانه و حامی نبودن.
آن ها اغلب می گویند:
فکر نکنم همسرم عوض بشه.
رفتار همسرم به خاطر خودخواهی اوست.
همسرم باید به خاطر این رفتارها سرزنش بشه.
زوج هایی که رابطه ی آن ها هماهنگ است به گونه ای دیگر رفتارها را تعریف می کنند .آن ها می گویند:
رفتار همسرم منعکس کننده ی کل رابطه ی ما نیست.
من می توانم این رفتار همسرم را ببخشم.
همسرم همیشه این جور نیست و تحت تأثیر موقعیت خاصی بود.
مهارت مقابله ای ۴: انتظارات خود را مورد ارزیابی مجدد قرار دهید.
راه دیگر برای تجزیه و تحلیل انتظارات خود از روابط نزدیک بررسی حیطه ها و ویژگی هایی است که دوست دارید در همسرتان تغییر کند.شما می توانید انتظارات خود را روی کاغذ بنویسید و با هم در بهتر شدن عادتها و تغیرات مثبت بکوشید.
مهارت مقابله ای ۵:نسبت به خحوزه های مطلوب تغییر حساس باشید:
این خیلی خوب است که شما تغییرات مثبت همسرتان را مانند تغییرات منفی او ببینید و به آن توجه کنید.جای تعجب نیست که زوج های ناسازگار زمانی که همسرسان رفتاری منفی انجام می دهد بیشتر از زوج های سازگار ناراحت می شوند چون فقط به تغییرات منفی توجه دارند.آن ها این رفتارها را بیشتر جدی می گیرند اما زوج های سازگار یاد گرفته اند تا رفتار های مثبت و منفی هم را بپذیرند و به آن ها کنار بیایند.
مهارت مقابله ای ۶: بردبار و صبور باشید:
روش دیگر برای کنارآمدن با عیب های افراد ایجاد تعادل بین اعمال مثبت و منفی ان هاست.افراد معمولا کار خوب را بیشتر از کار ناخوشایند انجام می دهند پس شما باید یادبگیرید که در مقابل خطاهای طرف مقابلتان گذشت و ملایمت داشته باشید.ایجاد تعادل بین جنبه های مثبت و منفی دیگران همچنین به این معناست که شما باید به تلاش های نزدیکانتان احترام بگذارید و به آن ها توجه کنید.زوج های سازگار بیشتر به رفتارهای خوب هم توجه می کنند و در برابر هم نرمش نشان می دهند.
مهارت مقابله ای ۷: بین جنبه های مثبت و منفی شریک زندگی خود تعادل ایجاد کنید.
بردباری و ایجاد تعادل بین جنبه ها ی طرف مقابل به این معنا نیست که حق ندارید تعیین کنید که در یک رابطه نزدیک چه چیز قابل قبول و چه چیز غیرقابل قبول است.شما حق دارید تعیین کنید که چه رفتارهای مثبتی را از دیگران می خواهید و حاضر به تحمل کدام یک از رفتارهای منفی آن ها نیستید.
مهارت مقابله ای ۸: از حقوق خود برای بیان نیازها و خواسته هایتان در رابطه ی زناشویی آگاه باشید.
حسادت احساس ناخوشایندی است که ریشه ی آن در احساس نا امنی و حقارت است.حسادت ،هیجانی مخرب است که اگر گنترل نشود می تواند مشکلات زیادی به وجود آورد.اگر این احساس بر شما غلبه کند تاثیر منفی بر زندگی شما می گذارد.آیا این افکار را در ذهن خود دارید:
_احساس میکنم فرد دیگری را دوست دارد.
_نگران هستم که او را از راه به در کنند.
_مدام همسرم را چک می کنم.
_فکر می کنم دیگران به شدت به او علاقه مندند.
با شناخت این موقعیت می توانید بر آن غلبه کنید.شما حق دارید که نگران زندگیتان باشید اما این درست است که این حق جای خود را به ایجاد اذیت و آزار برای همسرتان بدهد؟البته واضح است که این کار واقع بینانه نیست.اگر این باور ها را دارید شما را تبدیل به آدم بازنده ای می کنند چون غیرواقع بینانه اند.
با استفاده از مهارتهای زیر سعی کنید احساس خود را کنترل کنید:
مقابله سازنده با خشم
تاسف نخوردن درباره ی خود
حفظ عزت نفس خود
وادارساختن خود به جدی نگرفتن مشکلات و ادامه ی زندگی
مهارت مقابله ای۹: بر افکار منفی غلبه کنید و به اقدامات مثبت دست بزنید.
وقتی رابطه دچار مشکل می شود و به خطر می افتد ،هر دو طرف باید تصمیم بگیرند که آیا می خواهند برای حل مشکلات کاری کنند یا نه؟اگر هردو بخواهند تا تغییراتی مثبت رخ دهد پس در این صورت کمک گرفتن از مشاوران و درمانگران حرفه ای مفید است.تمرینی وجود دارد که می تواند نشان دهد اعمالی که برای تغییرات مثبت انجام می دهید چگونه باید باشند:
۱باید مثبت باشند یعنی هر فرد از طرف مقابلش می خواهد که کارهای مورد علاقه ی او را انجام بدهد و هیچکدام نباید بخواهند که طرف مقابل انجام کاری که آن ها دوست ندارند را متوقف کند.
۲٫خواسته ها باید مشخص باشند.مثلا به آن ها بگویید:روزی سه بار من را بغل کن و یا در شستن ظرف ها به من کمک کن.
۳٫اعال باید کارهای کوچکی باشند که بشود هر روز انجامشان داد.
۴٫اعمال باید کارهایی باشد که مربوط به اختلاف اخیر شما و همسرتان باشد.
مهارت مقابله ای ۱۰: آماده گفتگو و مذاکره باشید:
وقتی همسرتان کار اشتباهی می کند و یا برعکس، همیشه وقت مناسبی را پیدا کنید تا با هم به مذاکره بنشینید.زوج های سازگار زمان بیشتری را برای حرف زدن به هم اختصاص می دهند چون به این باور رسیده اند که حرف زدن در مورد مسائل مثل رفتن نصف بیشتر راه برای تغییرات مثبت است.
مهارت مقابله ای ۱۱: با توجه به جنبه های مثبت فرد از رفتارهای منفی او چشم پوشی کنید.
همه ی پاسخ هایی که تا اینجا برای مقابله با روابط ناخوشایند و اختلافات گفته شد به یک ذهن مثبت گرا نیاز دارد.استفاده از سرزنش کردن توصیه نمی شود چون مفید نیست و رابطه را بدتر می کند.افرادی که رابطه زناشویی ناخوشایند دارند احساس می کنند همسرانشان بیشتر در مشکلاتشان نقش دارند و رفتار منفی همسر خودشان را نتیجه خودخواهی و نگرش غیرمسئولانه و عدم تعهد آن ها می دانند.سعی کنید در برابر رفتار اشتباه همسرتان واکنش اشتباه تری نشان ندهید زیرا مفید نیست.سرزنش کردن همسرتان باعث می شود که تا با او به شیوه ای منفی رفتار کنید .
مهارت مقابله ای ۱۲: از سرزنش کردن شریک زندگی خودتان دوری کنید.
همانطور که گفته شد این موضوع آن قدر مهم است که باید بارها در مورد آن صحبت کرد. سه چیز باعث تمام شدن یک رابطه می شود:عدم تجانس،خستگی و احساسات منفی!!!در تجانس افراد به این نتیجه می رسند که نقاط مشترک کمی بین آن ها مانده و در خستگی رابطه راکد و کدر و یکنواخت شده و دو طرف نمی توانند با هم در جهت هدفمندی حرکت کنند.در احساسات منفی کفه ی منفی ها برا مثبت ها سنگینی می کند و انتقاد کردن و نق زدن بسیار زیاد می شود و علاقه کم می شود.
آمادگی برای تلاش
آن چه واضح است این است که روابط خوب آسان به دست نمی آیند و به دست آوردنش نیاز به تلاش زیادی دارد.آنچه در رابطه مهم است میزان هماهنگی و تناسب شما با یکدیگر نیست بلکه مهم این است که چگونه با ناسازگاری ها می جنگید!!!!امید است که با به کار بردن این مهارت ها در جهت مثبتی بتوانید گام بردارید.برای هرگونه سوال در این باره ، شما می توانید به درمانگران مرکز مشاوره و خدمات روانشناختی مهر ایران مراجعه کنید.